CMR-stoffen worden vaak genoemd in de stukken van de Arbeidsinspectie. Het is een klasse stoffen met de volgende effecten op de gezondheid:
- Carcinogeen – stoffen die kanker veroorzaken;
- Mutageen – stoffen die je DNA aanpassen en daardoor bijvoorbeeld ontwikkelingsstoornissen of kanker veroorzaken;
- Reprotoxisch – stoffen die de vruchtbaarheid van mannen en vrouwen verminderen, schadelijk zijn voor het ongeboren kind of schadelijk zijn voor het pasgeboren kind via de moedermelk.
CMR-stoffen zijn daarbij extra risicovol omdat het stochastische stoffen zijn. Dit betekent dat het gezondheidsrisico niet afhangt van de mate of duur van blootstelling. Bij iedere blootstelling, hoe kortdurend ook, loop je het risico om op termijn bijvoorbeeld kanker te krijgen.
Het gezondheidseffect van deze stoffen wordt vaak pas jaren na de blootstelling opgemerkt. Kanker ontwikkelt zich gedurende maanden of jaren na de blootstelling en vruchtbaarheidsproblemen worden vaak pas opgemerkt wanneer mensen kinderen proberen te krijgen.
Blootstelling aan CMR-stoffen kan dus een enorme impact hebben op het leven van degene die ermee werken. Des te meer reden om deze stoffen goed aan te pakken!
Grip op CMR-stoffen
Leveranciers moeten volgens de Europese REACH wetgeving aangeven welke stoffen in een product CMR zijn. Toch doe je er altijd goed aan om het Safety Data Sheet (SDS) te controleren. De wetgeving wijzigt regelmatig, dus een SDS veroudert snel.
Weet ook dat het SDS je geen volledige informatie geeft over de CMR-classificatie. In Nederland hebben wij namelijk een aanvullende lijst met CMR-stoffen. Deze lijst wordt in januari en in juli gepubliceerd door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). De leverancier is niet verplicht deze stoffen als CMR te melden in hoofdstuk 3 van het SDS. Als veiligheidsprofessional ben jij daarom verplicht te controleren of stoffen uit het product op deze lijst staan. Ben je hier nog niet aan toe gekomen? De lijst van januari 2024 vind je via deze link.
Natuurlijk wil je niet dat jouw mensen, zonder dat te weten, werken met CMR-stoffen. Niemand wil dat risico nemen met de gezondheid van een ander. Controleer daarom altijd het SDS:
- voordat je gaat werken met een nieuw product;
- wanneer de leverancier je een nieuwe versie van het SDS stuurt;
- in januari en in juli wanneer het SZW de nieuwe lijst met CMR-stoffen publiceert;
- wanneer tabel VI van de CLP verordening wordt geactualiseerd. Via deze link kun je deze tabel raadplegen.
Door deze controles te doen, krijg je grip op de aanwezigheid van CMR-stoffen.
Jouw vervangingsplicht
Bevat een product waarmee wordt gewerkt CMR-stoffen? Dan gelden er aanvullende regels. De belangrijkste regel in de praktijk is de vervangingsplicht. Je moet waar mogelijk producten met CMR-stoffen vervangen, ook als de blootstelling onder de grenswaarde blijft.
Deze vervangingsplicht lijkt heel streng, maar is eigenlijk heel logisch als je bedenkt dat CMR-stoffen stochastisch zijn. Omdat iedere blootstelling kan leiden tot gezondheidseffecten op termijn, is het van groot belang om blootstelling te voorkomen. Vervanging is hiervoor het meest effectieve middel.
In de praktijk blijkt alleen dat het vervangen van producten met behoud van de kwaliteit van de werkprocessen lastig kan zijn. Jouw leverancier, arbeidshygiënist of branchegenoten kunnen je hier vaak bij helpen. Zet dus jouw netwerk in om je hierbij te helpen.
Naast de vervangingsplicht zijn er nog meer aanvullende eisen wanneer je werkt met CMR-stoffen. Zeker als vervanging niet mogelijk is, brengt het een heleboel aanvullende administratieve regels met zich mee. Deze zijn te uitgebreid om in dit artikel op te nemen, maar in het nieuwe Toxic whitepaper kun je hier alles over lezen. Download ‘m nu gratis via deze link!
Dit artikel is gesponsord door Toxic.
