Werken vanuit komt tegenwoordig veel voor. Privacy bij thuiswerk is dan een issue. Want vaak maken werknemers bij thuiswerk gebruik van een laptop van de zaak. Op deze laptop plaatsen zij, bewust of onbewust, ook weleens privacygevoelige informatie. Informatie waarvan de werknemer overduidelijk niet heeft gewild dat de werkgever die zou zien.
Als de werkgever hier dan toch kennis van neemt, kan dit hele nare gevolgen hebben. In het geval dat we hier bespreken kostte dit de werknemer zelfs haar baan. De vraag rijst dan of de werkgever deze informatie als bewijs mag gebruiken om de werknemer te ontslaan. Want wat weegt zwaarder? De waarheidsvinding of de privacy van de betrokken werknemer?
Privé WhatsApp-berichten tijdens ziekmelding
In een uitspraak van de kantonrechter in Amsterdam moesten de belangen van de werknemer wijken voor de waarheidsvinding (ECLI:NL:RBAMS:2020:3222). Wat speelde er in deze zaak? De werknemer, assistent-manager van beroep, had zich bij haar werkgever ziekgemeld. In WhatsApp-berichten aan haar vriend had zij de volgende tekst geplaatst:
“Moet nog even kijken hoe het loopt volgende week maar ik heb maandag dat gesprek bij [naam van een andere werkgever] ... heb alleen nog geen reactie op dat salaris”
“En woensdag een managementtraining van werk maar voel me niet echt geroepen om te gaan”
“Weet niet hoe lang ik griep nog kan gebruiken om thuis te blijven” (afgesloten met emoticon van lachend clowntje)
En in reactie op diens suggestie dat zij moet zeggen dat ze longontsteking heeft:
“Hahaha of gewoon dat ik er doorheen zit”
“Dat het allemaal teveel wordt” (gevolgd door smiley met tranen van het lachen)
> LEES OOK: WhatsApp-berichten kosten werknemer verlof
Privacy bij thuiswerk: baas krijgt berichten ook te zien
De werknemer was echter even vergeten dat haar werkgever ook kennis kon nemen van deze berichten. De werknemer had namelijk zelf een WhatsApp-applicatie op de laptop van de werkgever geïnstalleerd. Maar zij was zich er niet van bewust dat later via haar telefoon gewisselde WhatsApp-berichten ook daarop zichtbaar zouden zijn. Tijdens haar afwezigheid werd de laptop door een collega gebruikt en kwamen de App-berichtjes ineens tevoorschijn.
> LEES OOK: Loon inhouden bij twijfel over ziekte, mag dat?
Met deze kennis restte de werkgever niets anders dan de werknemer wegens bedrog op staande voet te ontslaan. Zij was immers helemaal niet ziek en had hierover gelogen.
Rechter, sluit onrechtmatig verkregen informatie uit
De werknemer stapte hierop naar de rechter om haar baan veilig te stellen. Daarbij was haar belangrijkste argument dat de informatie op onrechtmatige wijze was verkregen. Daarom moest de rechter die buiten beschouwing laten.
De rechter maakte echter korte metten met dit argument. Hij oordeelde dat de werkgever inderdaad kennis had genomen van buitengewoon privacygevoelige informatie waarvan de werknemer niet heeft gewild dat hij die zou zien. Maar de werknemer heeft hier evenwel zelf een belangrijke bijdrage aan geleverd door de WhatsApp-applicatie op de (werk)laptop te installeren. Ook is niet gebleken dat de werkgever het account van de werknemer heeft ‘gehackt’ om bij deze informatie te komen.
> LEES OOK: Privacyschending komt werknemer duur te staan
Ook al is het bewijs onrechtmatig verkregen, dan betekent dit nog niet dat de rechter daar geen rekening mee mag houden. In het algemeen weegt het maatschappelijke belang dat de waarheid aan het licht komt zwaarder dan het belang van uitsluiting van bewijs, aldus het oordeel van de rechter. De slotsom was dan ook dat de werknemer bedrog had gepleegd en terecht was ontslagen.
> LEES OOK: Thuiswerkdilemma’s door zorgplicht en privacy
Rechter mag feiten bewijsvoering zelf naar waarde schatten
Uitgangspunt in dit soort gevallen is dat de rechter vrij is om gepresenteerde feiten die bijdragen aan de bewijsvoering naar eigen inzicht op waarde te schatten. Alleen bij evident onrechtmatig bewijs zal hij hier geen rekening mee houden. Maar de rechtspraktijk leert dat dit zelden het geval is. Een beroep daarop heeft dus weinig kans van slagen.
Bij thuiswerken zijn privé- en werksituaties nauwelijks te scheiden. Dan bestaat het risico dat de werkgever ongewild informatie krijgt die niet voor zijn oren of ogen is bestemd. Kwesties over privacy bij thuiswerk kunnen dan snel tot grote problemen leiden. Werknemer, zijt gewaarschuwd!
Bas van Batenburg | advocaat/partner van Van Batenburg & Pracht Advocaten
(Update: 20 feb 2023)
