Bij een burn-out is het hele hormonale stresssysteem van iemand ontregeld. Je kunt je voorstellen dat zoiets heel veel tijd nodig heeft om te herstellen en daarom is het voor iedereen beter als het niet zover komt. Dus is het zaak om de signalen vroeg te herkennen en erop te reageren.
Verderop in dit artikel: Hoe voorkom je een burn-out?
Waar komt het vandaan
Het is goed om te weten dat er een heel traject vooraf gaat aan een burn-out. Dat begint bij gewone vermoeidheid. Dat wil niet meer zeggen dan dat iemand nog niet zo goed is hersteld na een inspanning. Als iemand die vermoeidheid negeert en doorgaat, ontstaat er een hersteltekort en daarmee overbelasting. Vervolgens komen er stressklachten en pas als iemand die steeds weer negeert gaat er een verandering plaatsvinden in het hormonale stresssysteem. Op dat moment is iemand overspannen. Duurt dat weer te lang, dan ligt een burn-out op de loer.
Het gaat vaak om heel goede werknemers waar je eigenlijk heel zuinig op moet zijn. Ze zijn ambitieus, ze werken hard, ze zijn loyaal, ze hebben doorzettingsvermogen en stellen hoge eisen aan zichzelf en aan hun omgeving. Ook zijn ze vaak perfectionistisch, precies zoals je het graag ziet. Deze mensen kun je om een boodschap sturen en ze tonen zich verantwoordelijk. Reden te meer om ze goed in de gaten te houden.
Herken de burn-out
Nu je je werknemers vanwege corona weinig ziet, is het lastig om de vinger aan de pols te houden. Je komt ze niet meer tegen bij het koffieapparaat, dus kun je niet over koetjes en kalfjes praten en ook niet over hun lichamelijke gesteldheid. Daar zitten veel signalen van een burn-out in, zoals slecht slapen, hoofdpijn, rugpijn of spierpijn, darmstoornissen, zweten en trillen. Maar je kunt wel alert zijn op verzuim, gemiste deadlines, te veel overwerk en het aantal fouten dat iemand maakt. Afzonderlijk hoeven deze signalen niet te duiden op overspannenheid of een naderende burn-out, maar het zijn wel belangrijke indicatoren.
Voorkom de burn-out
Als je een burn-out bij je werknemers wilt voorkomen is het allereerst belangrijk dat je het werk goed organiseert. Dat zorgt ervoor dat het werk goed over je werknemers wordt verdeeld en zo voorkom je dat iemand te veel hooi op zijn of haar vork neemt. Geef je werknemers daarnaast inspraak in de planning. Met zelfroosteren geef je werknemers namelijk meer zeggenschap over hun werktijden en worden ze niet in een stramien gedrukt.
Lees ook: Arbobeleid dit zijn de aandachtspunten
Aansluitend daarop is het, zeker in coronatijd, goed om de mensen heel duidelijk te maken dat ze niet altijd bereikbaar hoeven te zijn. Mensen moeten namelijk de ruimte krijgen om hun werk los te laten, en nu de werklaptop op de keukentafel staat is dat extra moeilijk. Maak dus goede afspraken over wanneer die laptop dicht gaat en de werktelefoon op stil.
Een schouderklopje doet wonderen”
Uitgesproken waardering verlaagt de stress
Daarnaast is het goed om heel duidelijk te zijn over de kwaliteit die je van iemand verwacht. Maak dat bespreekbaar. Sommige mensen leggen zichzelf namelijk erg hoge eisen op, en dat zijn juist de mensen die gevaar lopen op een burn-out. Maar het zit hem ook in een simpel schouderklopje. Als iemand zich gewaardeerd en gesteund voelt, verlaagt dat de stress. Die steun kan ook komen van collega’s, dus biedt je werknemers de mogelijkheid om elkaar beter te leren kennen door informele activiteiten te organiseren. Een bedrijfsuitje of een borrel doet wonderen. Helaas zit wat dat betreft corona nu nog in de weg.
Regelmatig naar trainingen maakt werknemers zelfverzekerder
Tot slot is het eigenlijk een simpele rekensom. Als iemand beter in zijn of haar werk is, dan zal ze dat werk ook beter en sneller doen, waardoor de stress afneemt. Het is dan ook zaak om te investeren in de competenties en kennis van je werknemers. Stuur ze regelmatig op training en naar cursussen. Daar worden ze beter en zelfverzekerder van.
Als het toch zover komt
Vermoed je dat een werknemer toch overspannen is, onderneem dan direct actie. Ga met diegene in gesprek en neem daar de tijd voor. Benoem de signalen die je opvangt en vraag of de werknemer zich daarin herkent. Luister vervolgens vooral, dan kun je er samen achter komen wat de oorzaak is van de stress en kun je die oorzaken samen met de werknemer in kaart brengen. Vervolgens kun je samen met de werknemer naar oplossingen gaan zoeken.
Bedenk verder dat een burn-out heel ingrijpend is voor de werknemer zelf. Het herstelproces kan erg lang duren, terwijl dat juist helemaal tegen het karakter en de gewoonte ingaat van die persoon. Maar uiteindelijk is het de moeite waard. Neem de werknemer dan ook serieus, steek energie in zijn of haar herstelproces en zet geen druk. Maar houd wel contact, zodat je terugkeer makkelijker maakt.
Houd vooral ook de collega’s in de gaten, want die hebben nu meer werk. En werk overnemen is prima, zolang ze hun eigen grenzen maar blijven bewaken!
Tekst | Sander van der Meijs
Altijd alert met Arbo in de praktijk
Zeker nu is een naderende burn-out van een werknemer heel lastig te herkennen. Maar u kunt een burn-out voor zijn met de informatie uit kennisbank Arbo in de praktijk. Daarin zijn overigens naast burnout nog honderden risico's met maatregelen opgenomen die ervoor zorgen dat werknemers veilig en gezond kunnen werken. Wilt u de beschikking hebben over deze uitvoerige en uitstekende informatie? Neem dan een abonnement op Arbo in de praktijk.
