“Wat zie je op dit plaatje?” Het lijkt een medewerker die op het punt staat veilig te gaan werken. Kijk naar de helm, de gehoorbescherming, en de veiligheidsbril. Maar het probleem zit in de combinatie van die drie. “Zie je die brilpoten?”, vraagt Martin Verkamman van 3M. “Die lopen onder de gehoorbescherming door, en daardoor krijg je uiteraard lekkage. Wij hebben het doorgemeten, en het blijkt dat die gehoorbescherming nu minder dempt. Wat deze medewerker nodig heeft, is een gespecialiseerde bril. Daarmee breng je die lekkage aanzienlijk terug.”
Veiligheidsbewustzijn
De moraal van dit verhaal? Als je het veiligheidsniveau in een organisatie omhoog wil krijgen, moet je je niet alleen richten op het management, maar ook op de veiligheidskundige en de eindgebruiker. “Tussen die functionarissen zie je vaak grote verschillen”, zegt Verkamman.
Het is belangrijk om management, veiligheidskundige én eindgebruiker te betrekken bij veiligheid.”
“Het management zou potentieel bezig kunnen zijn met compliant zijn: ‘Als ik een goede bril koop en goede gehoorbescherming, voldoe ik aan de wet.’ Maar de veiligheidskundige is vooral bezig met het veiligheidsbewustzijn. Daarom is het heel belangrijk om alle drie te betrekken bij beslissingen over veiligheid en de daarbij behorende trainingen. Als je op de manier consensus krijgt, worden besluiten beter gedragen.”
FFP-3-maskers
Ook is het volgens hem belangrijk om het kennisniveau van de medewerker te verhogen. “Kijk naar FFP-3-maskers. Dat zijn professionele maskers die optimale bescherming bieden – maar niet in iedere situatie. Ja, in bepaalde omgevingen beschermen ze volledig, acht uur lang. Maar als de medewerker begint aan een andere klus, op een andere werkplek, gaat het verhaal plotseling niet meer op. Afhankelijk van de contaminatie in de lucht kan de beschermingstijd namelijk fluctueren. Weinig medewerkers zijn daarvan op de hoogte.”
Een gebrek aan kennis dus – maar soms ook een gebrek aan interesse. “Als ik nu geen masker draag, krijg ik daar op korte termijn nauwelijks last van”, zegt Viktoria Schwab van 3M. “En als ik mijn gehoorbescherming uit doe te midden van de stampende machines, krijg ik een beetje last van piepende oren. De echte schade – stoflongen en tinnitus – manifesteren zich pas over tientallen jaren."
“Natuurlijk, als je valt, voel je de gevolgen wél meteen, maar hier is weer wat anders aan de hand. Stof in de lucht zorgt er tenminste voor dat je gaat hoesten, en heel veel herrie doet toch even pijn aan je oren. Je krijgt dus een waarschuwingssignaal. Maar bij werken op hoogte ontbreekt dat volkomen. Je ziet het gevaar pas op het moment dat je valt. Logisch, want mensen hebben evolutionair gezien geen gevoel voor hoogte. Op de savanne in Afrika was alles redelijk vlak.”
Sector
Dus houden Verkamman en Schwab zich bezig met voorlichting en training. En een heel belangrijke aanvulling: die training richt zich op de specifieke sector waar de medewerker actief is. “Vaak zie je dat opleiders een curriculum aanbieden voor alle branches”, zegt Verkamman.
Heel belangrijk dus om voor deze medewerkers een specifieke training te organiseren.”
“Maar volgens ons werkt dat niet optimaal. Neem valbescherming. Die kun je inzetten als je werkt aan een appartementencomplex, maar ook bij de constructie van een 5G-mast. Echter in dat laatste geval krijg je te maken met extra uitdagingen. Je hebt bijvoorbeeld niet de mogelijkheid om 2 meter achter je een ankerpunt te creëren. En je weet: hoe verder het ankerpunt van je weg is, hoe minder groot de afstand die ik alsnog kan vallen. Heel belangrijk dus om voor deze medewerkers een specifieke training te organiseren.”
Toolboxmeetingen
Tot slot een ander punt waar het soms aan kennis ontbreekt: de toolboxmeeting. “Wij hadden eens een deelnemer in de groep die volledig met zijn hakken in het zand ging”, zegt Verkamman. “Die begreep absoluut niet waarom hij aan onze training mee moest doen. Werknemers in zijn bedrijf gingen immers al eens in de 24 maanden naar een toolboxmeeting, en dat was wat hem betreft ruim voldoende. Wij hebben toen uitgelegd dat de toolboxen helemaal niet als trainingen bedoeld waren, maar alleen mensen moesten activeren om over veiligheid na te denken."
"Vervolgens hebben we hem laten zien wat er werkelijk nodig was om veilig te kunnen werken op hoogte. En wat denk je? Na afloop rende hij onmiddellijk naar de site manager. Hij wilde op de bedrijfssite een stukje schrijven voor zijn collega’s. De strekking: die toolboxmeetings zijn niet genoeg. Je moet mensen óók gericht laten trainen op de risico’s binnen hun branche. Die man zette dus de eerste stap naar een echt veiligheidsbewustzijn.”
Dit artikel is gesponsord door 3M.
