Veilig gedrag op de werkvloer komt tot stand door drie belangrijke factoren: gelegenheid, motivatie en capaciteit. Zonder de juiste balans tussen deze elementen blijft duurzame gedragsverandering uit. Zelfs bij strikte veiligheidsvoorschriften vinden er nog steeds incidenten plaats. Vaak is de oorzaak niet een gebrek aan kennis, maar praktische obstakels zoals tijdsdruk of onvoldoende beschikbare beschermingsmiddelen.
Veiligheid moet niet alleen worden benadrukt, maar ook concreet worden ondersteund. Dit kan door praktische maatregelen zoals extra PBM-stations op strategische plekken, een buddysysteem waarbij collega’s elkaar aan veiligheidsvoorschriften herinneren, en door veilige werkpraktijken standaard in de werkplanning op te nemen. Door deze maatregelen wordt veilig gedrag niet alleen verwacht, maar ook makkelijker uitvoerbaar.
Effectieve veiligheidscommunicatie
Communicatie over veiligheid betekent meer dan alleen het delen van richtlijnen en regels. Veel veiligheidsprofessionals kiezen daarom voor een dynamische aanpak. In plaats van alleen informatie te verstrekken, worden steeds vaker interactieve methoden ingezet, zoals toolboxmeetings waarin medewerkers hun eigen ervaringen bespreken of gamification-elementen in veiligheidsvoorlichting.
Een sterke veiligheidsstrategie combineert verschillende vormen van communicatie. Naast de traditionele instructies kunnen deze methoden helpen om medewerkers beter te betrekken:
- Ervaringsverhalen van collega’s die een incident hebben meegemaakt
- Visuele reminders, zoals werkinstructies op duidelijke locaties
- Maandelijkse veiligheidsbijeenkomstenmet interactieve elementen
- Digitale platforms waar werknemers suggesties kunnen indienen voor verbeteringen
Van weerstand naar veiligheidscultuur
Een van de grootste uitdagingen bij het verbeteren van chemische veiligheid is niet het kennisniveau, maar de weerstand tegen verandering. Gedragsverandering is alleen succesvol als medewerkers begrijpen waarom veiligheid belangrijk is, de juiste middelen en ondersteuning krijgen en feedback ontvangen op hun gedrag.
Daarbij speelt leiderschap een cruciale rol. Wanneer leidinggevenden het goede voorbeeld geven en actief bijdragen aan veiligheidsinitiatieven, wordt een duidelijke norm gesteld binnen de organisatie. Veiligheid wordt dan niet meer als een extra verplichting gezien, maar als een vanzelfsprekend onderdeel van professioneel werken.
Aan de slag: concrete acties voor een veiligere werkplek
Wil je direct starten met het verbeteren van de veiligheidscultuur in jouw organisatie? Deze actiepunten helpen je op weg:
- Evalueer de belangrijkste gedragselementen:
- Zijn beschermingsmiddelen en veiligheidsinstructies gemakkelijk toegankelijk?
- Begrijpen medewerkers waarom de regels belangrijk zijn?
- Hebben zij voldoende training en vaardigheden om veilig te werken?
- Implementeer een feedbackmechanisme:
- Houd korte, regelmatige veiligheidsbesprekingen
- Richt een digitaal meldpunt in voor verbeteringen
- Geef directe terugkoppeling op meldingen
- Maak veiligheid zichtbaar:
- Zorg voor duidelijke instructieborden bij risicovolle werkplekken
- Deel verhalen over succesvolle veiligheidsinitiatieven
- Erken en beloon teams die zich inzetten voor veiligheid
- Betrek het management:
- Organiseer periodieke veiligheidsrondes met leidinggevenden
- Reserveer budget voor veiligheidsverbeteringen
- Neem veiligheid structureel op in managementbesprekingen
Het bevorderen van veilig werken met gevaarlijke stoffen is een doorlopend proces. Begin met kleine stappen, vier behaalde successen en werk gestaag aan een werkomgeving waarin veiligheid een vanzelfsprekendheid is. De inspanningen die je nu levert, betalen zich uit in een gezondere en veiligere werkplek voor iedereen.
Dit artikel is gesponsord door SDU. Wil je meer weten over effectieve veiligheidsstrategieën? Download dan de whitepaper "Veiligheidscommunicatie als sleutel tot gedragsverandering
